Elux Trotl

 "I have appropiated for myself the nom de nom Elux Trotl. This is not my nom. This is merely and simply the sound identity I have assigned to my nom. That over there is Grbk. Beware of how you address remarks to him. He is mal y bizarro, officially rebuked many times for exposing his nipples to little children."

'Ratner's star', Don Delillo, 1976, p.144

Zo maar een aantal nieuwsberichten via NU.nl van 31 aug 2023

Ik lees de krant al jaren niet meer, ook het journaal en de talloze talkshows op televisie mijd ik, een mens wordt er namelijk niet blij van. Maar om toch niet helemaal wereldvreemd te raken snel ik af en toe eens de koppen van NU.nl om er achter te komen dat niet ome Willem maar neef Mark met een oude Nokia de rechtsstaat in gevaar blijkt te brengen of dat brommers tegenwoordig op de rijbaan te vinden zijn omdat steeds meer fietsers een helm dragen. Gisteren keek ik weer eens en ik kreeg snel spijt.

"De Nederlandse aardgasreserves zijn naar verwachting over minder dan negen jaar uitgeput. "Als we bij het huidige tempo gas blijven oppompen en er worden geen nieuwe aardgasreserves ontdekt, dan is het op", stelt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij statistiekbureau CBS."

Het besluit om te stoppen met aardgaswinning heeft dus in het geheel niets met zorg voor de dalende bodem of kans op aardbevingen in Groningen te maken. Het is gewoon op, het veld is leeggerausd. De NAM heeft jarenlang het gas voor veel te lage prijzen verkocht aan de grootindustrie en het buitenland. Er valt nu niet veel meer aan te verdienen, we zullen dus over moeten stappen op andere energiebronnen, groene stroom bijvoorbeeld. Maar als de zon fel schijnt of het heel hard waait hebben we daarvan te veel. Daarvoor is nu een oplossing:

"Energieleverancier Eneco gaat bij een Gronings windpark spitsmijden op het stroomnet. Het bedrijf laat de windmolens op piekmomenten zo draaien, dat ze maar weinig wind vangen. Dat doet Eneco als het plaatselijke stroomnet overbelast is. Het gaat om een windpark bij het Groningse Farmsum. Netbeheerder Enexis zal Eneco betalen om op deze manier het stroomnet te ontlasten."

En de burger die heeft geïnvesteerd in zonnepanelen met de verwachting zijn teveel opgewekte stroom aan het net te kunnen leveren kijkt lelijk op z'n neus. In het gunstigste geval levert het hem niets op maar vaker zal hij een boete betalen voor de te veel geleverde stroom. Afnemers van stroom op de pieklevermomenten krijgen weer geld toe las ik laatst.

Gas importeren is ook een mogelijkheid. Vanuit Rusland en de Oekraïne was daarvoor speciaal een pijpleiding aangelegd, maar ja die twee kregen ruzie.

"Rusland draait de pijpleidingen met gas naar het Westen al jarenlang dicht. Europese landen willen zelf ook af van de import van Russisch gas, aangezien Rusland daarmee de invasie van Oekraïne kan financieren. Maar dat bezwaar lijkt voor vloeibaar gas (lng) per boot niet te gelden, meldt Global Witness op basis van data van onderzoeksbureau Kpler."

"Europese landen hebben in de eerste zeven maanden van dit jaar 40 procent meer vloeibaar gas van Rusland ingekocht dan in dezelfde periode in 2021, voor de Russische invasie van Oekraïne. Dat schrijft de Financial Times op basis van een rapport van ngo Global Witness."

Zowel voor Europa als Rusland lijkt het dus te gaan om symboolpolitiek. Linksom of rechtsom heeft Europa behoefte aan dat gas en Rusland aan de euro's. Waarom moeten wij als burgers dan van het gas af,
terwijl een grootindustrie als Tata Steel en elektriciteitscentrales vele malen meer m³ verbruiken.  Die  gas- en kolengestookte centrales, die blijkbaar niet lager gedraaid kunnen worden op piekmomenten.

Vervolgens lezen we dat er minder werkloosheid is, minder mensen in de bijstand, maar grotere armoede? Hier gaat definitief iets mis!

"Al meer dan twee jaar daalt het aantal Nederlanders dat een bijstandsuitkering ontvangt. (...) al negen kwartalen op rij af. Dit komt doordat de arbeidsmarkt krap is. Veel bedrijven zijn op zoek naar personeel, waardoor relatief weinig mensen zonder baan komen te zitten. Dat zie je ook terug in de werkloosheidscijfers, die zeer laag zijn."

Want hoe staat dit nu in verhouding tot het volgende bericht:

"De begroting staat dit jaar in het teken van de groeiende armoede. Zonder extra maatregelen zouden volgend jaar bijna een miljoen mensen onder de armoedegrens komen. Dat komt deels doordat de steunpakketten, die vorig jaar in het leven zijn geroepen vanwege de dure boodschappen en energie, in 2024 aflopen. Zo komt er bijvoorbeeld definitief een eind aan de energietoeslag van 1.300 euro voor de laagste inkomens."

Met hoge belastingen en toeslagen op bijv. energie in plaats van op bedrijfswinsten en dividenduitkeringen van multinationals, of op vermogenswinsten, lijkt de overheid zelf één van de boosdoeners. Maar:

"Winkeliers zagen hun omzet in juli 5 procent hoger uitkomen dan een jaar eerder. Maar dat komt wel vooral door prijsverhogingen, want consumenten kochten juist minder. Er werden 2,8 procent minder producten verkocht. Bij supermarkten en andere winkels die voedingsmiddelen verkopen steeg de omzet flink: ongeveer 7 procent ten opzichte van juli 2022. Bij beide werd wel aanzienlijk minder gekocht (3,5 procent minder dan in juli vorig jaar).

Er wordt minder ge- en verkocht, maar omzet en winst blijven stijgen. Waar blijft dat geld? Door wie worden we nu eigenlijk besodemieterd? Tenslotte:

"De stikstofnormen in Nederland worden in de komende tien jaar strenger. De natuur is namelijk gevoeliger voor de stof dan gedacht, blijkt uit een nieuw rapport. Hierdoor is de opgave om de natuur op een gezond niveau te krijgen en de wettelijke doelen te halen groter."

Klimaat, energie, stikstof, CO2, iedere dag worden we er mee doodgegooid en om de oren geslagen, tot vermoeiens toe. Als individuele burger kunnen we er weinig mee, we kunnen een beetje ons (koop-) gedrag wijzigen en zo een symbolisch signaal afgeven richting de markt. Maar wat doen overheid en grootindustrie? Wat worden er voor maatregelen getroffen op terreinen waar echt winst valt te behalen? Worden er wel eens goede strategische keuzes gemaakt? Bijv. tussen de kapitaalvernietiging van de aardgas-infrastructuur waarmee bijna heel Nederland z'n woning verwarmt als 'we van het gas afgaan' en de werkgelegenheid van een paar honderd werknemers bij Tata Steel als dat bedrijf geen goedkoop gas meer krijgt? De winst gaat toch al aan onze neus voorbij richting aandeelhouders in het buitenland.
Het belang van een gezond (platte-) land, onze voedselvoorziening, blije boeren met een gezond bedrijf tegenover dat van de banken, zuivel- en veevoergiganten en voedingsindustrie? Welnee, de duivel schijt op de grote hoop. Maar mogen we dan alstublieft verschoond blijven van al die desinformatie, van al die berichten die ons een schuldgevoel  aanpraten, de geestelijke gezondheid van de bevolking loopt al jaren terug. We kunnen er namelijk niets mee, we zijn consumenten, we moeten wel kopen anders stort de economie in. We moeten overbodige stroom kopen op de piekleveruren dan krijgen we geld toe. Vliegen is goedkoper dan reizen met de trein; peertjes uit Argentinië (verpakt in Thailand) zijn goedkoper dan uit de Betuwe.  Het is de vloek van het laat-kapitalisme, we denken niet in oplossingen maar in verdienmodellen!

- En dan nog zijn er mensen die zeggen dat je niet mag mopperen -

SMS-gevaar

 Ik ben geen fan van Rutte, maar als ik lees dat onze premier tot voor kort dagelijks sms'jes moest wissen of doorsturen naar zijn ambtenaren omdat het geheugen van zijn oude telefoon vol zat voel ik toch enige sympathie voor de man. Op de fiets naar zijn werk en een ouderwetse telefoon zonder fratsen.
Minder begrip heb ik dan voor de Volkskrant, die een proces aanspant omdat de premier zijn overtollige sms'jes heeft weggegooid. Dit zou niet in overeenstemming zijn met de archiefwet en de Wob. Hou eens op zeg! Mensen leggen toch ook niet ieder willekeurig gesprek vast dat zij met een ander hebben - dus ook de premier niet.  Waarom dan wel elk willekeurig sms-berichtje?  Ik snap dat voor Rutte, gegeven zijn functie, iets andere maatstaven gelden maar dan nog. Bovendien mogen we toch hopelijk aannemen dat serieuze beleidsstukken en regeringsbesluiten niet alleen per sms wereldkundig worden gemaakt.

Ik snap dat de steeds verdergaande digitalisering van de wereld gevolgen heeft voor de wijze waarop we met elkaar communiceren, dat wet- en regelgeving daarop dient aan te sluiten en dat openheid en inzicht inzake overheidsbeleid wenselijk zijn. Maar ik zie ook een krampachtig ontwikkeling: de obsessie die de laatste jaren is ontstaan met contrôle en veiligheid, die leidt tot een soort maatschappelijke neurose.
Journalisten die de sms'jes van de premier willen kunnen inzien. Evenementen en vakantievluchten die geen doorgang kunnen vinden omdat er niet genoeg beveiligingspersoneel is. De helft van werkend Nederland is niet productief bezig, maar controleert de andere helft. In plaats van de juiste voorwaarden te scheppen waar een ieder op een veilige en verantwoorde wijze kan werken om tot de gewenste resultaten te komen wordt velen het werken belemmerd en het leven zuur gemaakt door allerlei onzinnige veiligheids- en contrôleregels.
Overal zie je het verschijnsel dat bedrijven of werknemers, verleid worden (gedwongen bijna) uit concurrentie-, kostenbesparings- of zogenaamde efficiencyoverwegingen onzorgvuldig, slordig en onveilig te werken. Het is bijna de enige manier om nog wat voor elkaar te krijgen of wat te verdienen. Om de schijn te wekken dat enige veiligheid en kwaliteit toch zijn gewaarborgd worden een woud aan regels en een leger van controleurs in het leven geroepen. Die regels knellen aan alle kanten, iedereen zoekt de mazen van het net, de werkomstandigheden in de praktijk verslechteren alleen maar meer. Mensen kunnen en mogen steeds minder hun eigen verantwoordelijkheid inschatten of nemen.
 

Ook in het dagelijks leven is deze trend te zien. De gewone burger wordt steeds vaker geconfronteerd met gedragsbeïnvloeding of zelfs wet- en regelgeving die krampachtig iedere mogelijke onveilige situatie, ieder ongelukje, risico of iedere vergissing (ai een menselijke fout!) beoogt uit te sluiten. Schijnbaar althans, want er moet wel geld verdiend worden, we moeten wel door en snel graag. 'Pennywise en poundfoolish', noemen de Engelsen dit.
Als zou blijken dat onze premier de Coronawetten of de 'mondkapjesdeal' geregeld zou hebben via wat sms'jes zit het probleem niet in het feit dat die eventueel verdwenen zouden zijn, maar eerder in het ontbreken van verdere serieuze beleidsstukken of contracten. Het lijkt me sterk dat wetgeving of overheidsverbintenissen zonder tot stand kunnen komen. Zorgelijker is dat de Algemene Rekenkamer voor het derde jaar op rij concludeert  dat de overheidsuitgaven niet op orde zijn  en dat in 2021 bijna 5 procent (ruim 15 miljard euro) van de financiële verplichtingen van het kabinet onrechtmatig was.

Maar het is wel de praktijk: op systeemniveau worden de grote missers geslagen. De beleidskeuzes die gemaakt worden t.a.v. zaken als voedselproductie, energievoorziening, maar ook qua inrichting van de maatschappij als geheel - denk daarbij aan de nadruk op de geldeconomie en kapitaalaangroei - brengen inherent vele risico's en gevaren met zich mee die zelden benoemd of aangepakt worden. Denk aan aantasting van de leefomgeving, klimaat en natuur, gevolgen voor de volksgezondheid door gifschandalen en (dieren-)ziektes, ongelijke kansen en een onveilig en onzeker bestaan voor velen.

Gevaar, risico, onveiligheid, gebrek aan contrôle, ze zitten als het ware ingebakken in het systeem en worden erdoor veroorzaakt. Maar in plaats van het beleid aan te passen en wijzigingen in het systeem door te voeren, wijzigingen waar we allemaal beter van worden, worden contrôles en regels ontworpen die functioneren op het niveau van de 'eindgebruikers' (individuele burgers, bedrijven). Precies het niveau dat de minste invloed op het systeem als geheel heeft. 

Dat het kabinet slecht beleid maakt OK, maar owee als de premier een sms'je heeft gewist.
En uw vakantievlucht moet worden geannuleerd, niet omdat het een vlucht naar Parijs betreft die wellicht beter vervangen zou worden door een treinrit; ook niet omdat uw quotum aan vliegkilometers voor dit jaar op is, maar omdat er te weinig mensen beschikbaar zijn om in uw tas te gluren en daar dan het flesje water, de banaan en het nagelvijltje uit te vissen mits ze één van deze items opmerken, want willekeur is standaard gebruik en mensenkennis geen noodzakelijke expertise.

Hemelcertificaat

Nu de coronapandemie toch wel op z'n retour lijkt te zijn rijst de vraag wat we aanmoeten met al die test- en vaccinatiepaviljoens die her en der in ons land door de GG en GGD van gemeenschapsgeld zo nijver zijn opgebouwd. 

De locaties zijn over het algemeen goed bereikbaar, de mensen weten ze inmiddels goed te vinden en herbestemming ligt in lijn met de duurzaamheidsmode. Maar een herbestemming als wat? Buurthuis, evenementenlocatie, nachtclub, daklozen- of migrantenopvang?

Ik stel voor dat we in de medische zorghoek blijven en er paviljoens voor vrijwillige preventieve postnatale abortus (VPPA's) in gevestigd worden. Speciaal voor al die landgenoten die continu opzien tegen de gevaren van het leven. Ziekte - al dan niet viraal, ongelukken - windgebonden of niet, algehele malaise en moderne gekte. Men is er in één keer vanaf met een VPPA.

Om de kosten te dekken kan men er voor een gering bedrag ook een voucher bij kopen die in te wisselen is voor toegang tot een hiernamaals naar keuze. Zeg maar een hemelcertificaat, een nirvanapas, een permanente vergunning voor de eeuwige jachtvelden of visgronden.

Een oplossing met alleen maar voordelen, te veel om op te noemen, maar u kunt ze zelf vast wel bedenken.

Nieuwe plagen

Vandaag de start van een nieuwe serie bijdragen waarin ik niet alleen aandacht zal besteden aan de grote plaag van vandaag de dag, maar ook aan andere nieuwe plagen.

Als eerste een toevoeging voor het Gele Boekje na OK en oud-politici het derde woord onder de O:

ondernemer

Het woord ondernemer lijkt eenzelfde lot beschoren als manager een aantal jaren terug. Overal duikt het woord tegenwoordig op. Her en der wordt de ondernemer voorgespiegeld als zijnde de nieuwe Hercules, held van deze tijd. Alsof de noodgedwongen zelfstandig geworden postbodes en pakjesbezorgers de wereld zullen redden. Politiek en media hebben de ondernemer prominent op de agenda geplaatst. Regelgeving, fiscale regelingen voorop, moeten het ondernemersklimaat bevorderen. Het scheelt net niks of de ondernemer mag standaard gebruik maken van de busbaan. Het lijkt erop dat niemand meer in loondienst werkt. Vroeger had je arbeiders en bazen. Sommige van die bazen groeiden uit tot ondernemers (eindbazen). Anthony Fokker, Albert Plesman, Frans Swarttouw, Paul Fentener van Vlissingen, de Dreesmans of Brenninkmeijers, dat waren ooit enkele van de bekende namen van de 'captains of industry' in ons land, daar paste het predicaat ondernemer. Dat waren mannen waarvan je vermoedde dat ze hun partijtje meebliezen in het wereldorkest.
De bakker op de boek, de buurtsuper, de schilder, de makelaar en de loodgieter, dat waren kleine zelfstandigen of 'middenstanders'. De rest van de bevolking was gewoon arbeider, loonslaaf. Samen met industriële bedrijfstakken als scheepsbouw, textiel en machinebouw verdween de arbeider (althans in naam) naar China en andere delen van het Verre Oosten. De 'dikke-deur' van Pipo was niet direct een sympathiek personage, maar beter te verteren dan de ondernemer van tegenwoordig nu iedere onbenul, met of zonder bedrijfskapitaal of personeel, die 'social-media-content' produceert als of hij lijdt onder Montezuma's revenge, zich er met enig dedain op laat voorstaan ondernemer te zijn en meent daaraan bijzondere privileges te kunnen ontlenen.

NowGo wordt OHRA. Of hoe de paarse krokodil toch weer in z'n eigen staart bijt.

Ik had vroeger een oom die naast zijn reguliere baan in zijn vrije tijd verzekeringsagent was, de welbekende tussenpersoon, bij Nationale Nederlanden, toen nog bekend als de Nationale.

Logischerwijze liepen veel verzekeringen bij ons thuis dus bij de Nationale. Het persoonlijke contact met de tussenpersoon, de oom, leverde soms premievoordeel en snelle schadeafhandeling op en de oom verdiende er zo ook wat aan.

De oom hield ermee op. Voor de autoverzekering kwam mijn moeder terecht bij het Hooge Huys, een verzekeraar die het als een der eersten stelde zonder tussenpersonen en daardoor gunstige premies in rekening bracht.

Via wat omzwervingen kwam ik voor mijn autoverzekering, mede door het erven van de auto, uiteindelijk ook bij het Hooge Huys terecht dat inmiddels Proteq heette en onderdeel was van SNS Reaal. Proteq werd enige jaren geleden NowGo, dat nu inmiddels weer is overgenomen door, u raadt het al Nationale Nederlanden, die de verzekering voortzet onder de merknaam OHRA, van de paarse krokodil.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw nam de privatisering van de publieke sector een aanvang. Eén der eerste sectoren was de telecom markt. Internet en mobiele telefonie namen een serieuze vorm aan en de toenmalige PTT verloor haar monopolie.

Zelf kwam ik voor mijn internetabonnement terecht bij WorldOnline, waarom weet ik niet meer, vast iets met prijs-kwaliteit-verhouding. WorldOnline groeide als een malle maar kwam ten val samen met Nina Brink. Het bedrijf werd opgekocht door het Italiaanse Tiscali. De Nederlandse activiteiten werden later werk opgekocht door Telfort, de prijsvechter van KPN. KPN, de opvolger van de telefoontak van de PTT, heeft het merk Telfort inmiddels laten varen en ik ben dus weer terug bij af: de KPN.

Mijn werkgever sloot ooit een pensioenverzekering voor mij af bij Reaal, dat werd SNS Reaal, dat ging stuk en die pensioenverzekering gaat verder onder de vlag van Zwitserleven, een onderdeel van de VIVAT-groep. Die VIVAT-groep is inmiddels verkocht aan de Chinese verzekeraar Anbang Insurance Group Co.Ltd. Of ik mijn pensioen uiteindelijk uitbetaald krijg in Yen weet ik niet, maar het  'zwitserleven' dat Kees Brusse ooit voorstond zit er voor mij vermoedelijk niet meer in.

Zo ziet u maar dat de fabel van de 'vrije markt' en de 'privatisering' vooral het grootkapitaal geen windeieren legt, maar dat de gewone consument er weinig aan heeft.

Koop een ander product of neem een andere aanbieder, zult u zeggen. Maar weet u wie er achter al die merken schuilgaan? De banktak van SNS Reaal heet nu Volksbank, de ASN-bank is daar een onderdeel van, de KNAB-bank valt onder AEGON.
Veel merknamen die elkaar op leven en dood lijken te beconcurreren dragen hun winst uiteindelijk af in dezelfde zakken, ook voor de producten in de supermarkten is dat niet anders.

"Als de wet wordt vernietigd, verdwijnt het kwaad."

 Het citaat is afkomstig uit het boek, 'Paulus, de dichter Gods', door Teixeira de Pascoaes, Amsterdam, 1949, p.190.
Het is een dichterlijk, filosofische levensbeschrijving van de apostel Paulus, waarin Pascoaes Paulus beschrijft als vertegenwoordiger van de nieuwe christelijke religie, gebaseerd op geloof, hoop en liefde. Geloof in Christus als de Verlosser, hoop op betere tijden (in het hiernamaals) en de liefde van Christus, voor Christus en voor andere mensen. Pascoaes stelt het nieuwe geloof van Paulus tegenover de bestaande joodse religieuze traditie, die sterk gebonden is aan regels en wetten, denk aan de stenen tafelen van Mozes. De volgelingen van Jezus en zijn apostelen namen het niet zo nauw met de oude joodse wetten, al was het maar omdat ook onder andere volkeren bekeerlingen werden gezocht.

De oude toornige Jahwe is met de Joden een verbond aangegaan op basis van regels en wetten, die de mens begeleiden op zijn levensweg en het kwaad moeten beteugelen.
Een leven volgens de wet moet de godheid gunstig stemmen. Maar door te formuleren wat goed is volgens de regels, ontstaat vanzelf het kwaad. De dag krijgt pas betekenins als er ook een nacht bestaat. Zonder norm is alles zichzelf, is een handeling, of een mens, niet goed of slecht maar slechts zichzelf. Als de wet wordt vernietigd, vervalt dit onderscheid en daarmee verdwijnt ook het kwaad. Een mooie gedachte die mij doet denken aan filosofische gedachten over het anarchisme van Bakoenin. De enige regel of 'wet' die daar geldt is vrijheid, alleen houdt jouw vrijheid wel op waar die de vrijheid van een ander bedreigt. Op die grens ontstaan natuurlijk conflicten. De mogelijkheid die conflicten naar ieders tevredenheid op te lossen vormt de sleutel tot een volmaakte samenleving.

Enkele weken geleden, ik had het boek van Pascoaes nog maar net uit, zag ik een aflevering van 'Dreamschool' waarin één van de gastdocenten, een officier van justitie, de leerlingen een stelling voorlegde waarbij ik meteen riep: "Ho vader, daar vlieg je uit de bocht".
Hij stelde namelijk dat je als gebruiker van drugs medeplichtig bent aan de misstanden en criminele acties in de illegale drugwereld. Want door de simpele wet van vraag en aanbod creëer je met je vraag een aanbod. De leerlingen gingen tot mijn verbazing nog erg ver met de redenering van de docent mee. Want ja, omdat er vraag naar is valt er behoorlijk wat mee te verdienen, worden mensen verleid mee te doen en van het één komt het ander. Ze voelden zich wel aangesproken, maar zonder hun blowtje, dat was toch ook ondenkbaar. Je hoorde en zag het knarsen en schuren, maar het winstpunt was al bijgeschreven door de docent, dus door naar het volgende onderdeel zonder èchte discussie.

Jammer, want er valt nog zoveel over te zeggen. Ten eerste is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Dus als de producent van het XTC-pilletje zijn chemisch afval dumpt is dat zijn verantwoordelijkheid, niet die van het meisje dat een pilletje slikt op een festival. Als een cocaïnebende gruwelijke moordpartijen begaat in de concurrentie met andere bendes valt dat de bendeleden aan te rekenen, niet de overstresste advocaat merkenrecht die met een lijntje coke de dag probeert door te komen.

De gebruiker van koffie, cacao, suiker, olie, textiel of mineralen, ook producten met een risico voor de gezondheid en tal van ongewenste neveneffecten in de samenleving, kan nog kiezen. Hij kan met zijn vraag nog een klein beetje sturen in het aanbod. Toch worden deze gebruikers door de overheid niet aangesproken op hun medeplichtigheid aan criminele of in ieder geval schadelijke gevolgen van hun  consumptievraag.

De genoemde stelling van de officier van justitie houdt dus alleen steek als je vasthoudt aan een aantal onderliggende uitgangspunten  die wel degelijk ter discussie zouden moeten staan. Waarom zijn bijvoorbeeld alle drugs illegaal, behalve dan alcohol en drugs op medisch recept (bijv. psychofarmaca). Tabak is een randgevalletje aan het worden maar verder van paddenstoel tot pilletje, van wiet tot coke, het is verboden waar. Ook bij incidenteel en recreatief gebruik.

Ik snap dat het gebruik van drugs, als dat gebruik overmatig of ongecontroleerd is, negatieve effecten kan hebben op de gezondheid van de gebruiker en op zijn functioneren in de maatschappij. Veel genotsmiddelen hebben een verslavende werking, waardoor de gebruiker steeds vaker en in steeds grotere dosering behoefte heeft aan zijn drug. Ook dit levert problemen op voor de gebruiker èn de samenleving als geheel. Een zekere beperking en controle is dus gewenst. Daarom zien we dat in veel samenlevingen die wij 'primitief' noemen het gebruik van drugs of stimulerende middelen ritueel gebonden is; specifieke momenten of gebeurtenissen zijn daarvoor geschikt of aangewezen. Onze eigen samenleving daarentegen kent nog maar weinig van deze regulerende rituelen, het is alle dagen feest. Niet iedereen kan goed met die vrijblijvendheid omgaan, zeker niet zij die in een uitzichtloze situatie verkeren of die door tegenslag daarin dreigen te verzeilen.

Maar controleren en reguleren is wat anders dan rigoureus verbieden. De 'drooglegging' van de Verenigde Staten begin vorige eeuw was een poging het gebruik van alcohol aan banden te leggen. Het verbod op alcohol heeft weinig bijgedragen aan een vermindering van de consumptie ervan, maar wel aan het ontstaan van veel criminaliteit en het eerste illegale drugskartel.

Dus als we het nu eens anders aanpakken. De wet vernietigen. Verdwijnt dan alle kwaad?
Ik denk dat we met de legalisering van drugs een heel eind komen. Productie en handel worden normale bedrijfsactiviteiten, de prijzen zullen dalen. De risicopremie voor illegaal en gevaarlijk werk vervalt, waardoor ook de aantrekkingskracht van 'snel geld' vervalt, de drugskoerier wordt een reguliere pakketbezorger. Ook de gebruiker hoeft zich niet meer in het criminele circuit te begeven en krijgt te maken met lagere prijzen. Dat heeft weer een gunstig effect op de kleine criminaliteit.

Alle problemen gaan we er natuurlijk niet mee oplossen. De legale handel in suiker en vet bijvoorbeeld doet er alles aan om ons verslaafd te maken (en te houden) aan hun producten. Het ligt voor de hand dat de legale drugsdealer hun voorbeeld zal volgen. Tenzij we eindelijk eens die perverse prikkels uit het systeem kunnen bannen die het rupsje nooit genoeg in ons voeden en ervoor zorgen dat we alleen maar streven naar meer, meer, meer. Prikkels die ons laten geloven dat te veel beter is dan genoeg en welvaart stellen boven welzijn, geld boven geluk. En die prikkels komen wel voort uit de wet. Aan de allereerste en enige wet, die van de appel, kon de mens zich al niet houden en verloor zijn plek in het paradijs. Inmiddels heeft hij er zelf een doolhof aan regels en wetten bij verzonnen, het kwaad is er niet mee beteugeld. Misschien toch maar helemaal afschaffen.