Zouaven

De nieuwste aanwinst in de 'bibliotheca' is een boek over de Pauselijke Zouaven. Het is afkomstig uit de erfenis van mevrouw Rookvogelwachter, wiens overgrootvader samen met zijn broer als vrijwilliger toetrad tot het "Regiment der Pauselijke Zouaven". Deze Zuavi Pontifici verdedigden onder de regering van paus Pius IX de Kerkelijke Staat tegen de aanvallen van Victor Emanuel II, koning van Italië, en diens bondgenoot Giuseppe Garibaldi, in de periode 1861-1870.

De Paus richtte een oproep tot de katholieke jongeren in de wereld om hem te hulp te komen. Onder leiding van een Franse generaal werd het "Regiment der Pauselijke Zouaven" opgericht, waarin vrijwilligers uit diverse landen dienst namen. De zouaven werden aldus genoemd naar een dappere inheemse stam in Algiers, die zich aan de Fransen had onderworpen en waaruit een keurkorps van het Franse leger was gevormd, een soort voorloper van het vreemdelingenlegioen.

De Noordafrikaanse oorsprong van het regiment is nog terug te zien in het markante uniform, dat de zegswijze "je loopt er bij als een zouaaf " heeft opgeleverd voor iemand met wat slordige kledij. Die kleding zat ooit ook in de erfenis, maar is enkele jaren geleden aan een museum geschonken.

Met ruim 3.000 man vormden Nederlanders het grootste contingent. Het enthousiasme in katholieke kring was hier nog groot, in tegenstelling tot andere landen.

In 1870 bezette het Italiaanse leger het overgebleven deel van de Kerkelijke Staat.
De eenheid van Italië met Rome als hoofdstad was een feit. De Paus trok zich als vrijwillige gevangene terug in het Vaticaan. De zouaven verlieten de Italiaanse bodem.

bron: Wikipedia

Als blijvende herinnering aan de zouaven bouwden de Oudenbosschenaren onder de leiding van pastoor Hellemons de Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara, een nabootsing van de grote Sint-Pietersbasiliek te Rome, met een standbeeld van de zouaven op het voorplein. In de jaren van het Rijke Roomsche Leven, pakweg de eerste helft van de twintigste eeuw, zouden veel oud-strijders met hun aanwezigheid in zouavenuniform hoogmissen en processies blijven opluisteren. De laatste Nederlandse zouaaf overleed kort na de Tweede Wereldoorlog. In Oudenbosch is ook het Zouavenmuseum gevestigd.

Toen ik voor het eerst van deze geschiedenis hoorde was mijn eerste gedachte wat een avontuur het voor die twee Hollandse boerenjongens moet zijn geweest om naar Italië af te reizen om daar een heilige oorlog te gaan voeren. Er werd verzameld in het Brabantse Oudenbosch, vervolgens reisde men met de trein naar Marseille. Het is 1860, de trein was koud 20 jaar bekend in Nederland !